WordPress Cache (Önbellekleme) Nedir?

Bilinçli bir site sahibiyseniz sitenizin hızlı yüklenmesinin neden önemli olduğunu bilirsiniz. Eğer içerik yönetim sistemi olarak WordPress kullanıyorsanız site hızının iyileştirilmesi için önbellekleme eklentilerinin kullanıldığını daha önce duymuş olmalısınız. Cache yani önbellekleme site performansının önemli bir kısmını oluşturur çünkü yüklenme süresini epey iyi oranda iyileştirirler.

Teknik açıdan bakacak olursan cache eklentileri, bir ziyaretçi sitenize girdiği zaman sitenizin sabit bir sayfasını oluşturur ve aynı ziyaretçi bir kez daha sitenizi ziyaret ettiğinde bu sabit sayfayı onlara sunar. Bu sayede siteniz daha hızlı yüklenir ve ziyaretçiye daha hızlı bir biçimde sunulur.

Hızlı yüklenen sitelerin kullanıcı deneyimleri ortalamanın üzerindedir. Siteniz hızlı yükleniyorsa daha fazla etkileşim ve daha fazla dönüşüm oranları konusunda avantajlı olur. Google'ın site hızı konusunda sıralamaya etki ettiğini belirlemesi için bir diğer önemli unsurdur. Araştırmaların bir kısmı yüklenme süresi iki saniyeyi geçen sitelere gelen ziyaretçilerin çok geçmeden siteden ayrıldıklarını belirtmektedir.

Site hızı konusunda ne durumda olduğunuzu bilmek başlangıç için en doğal noktalardan birisidir. Nerede olduğunuzu bilmek için birkaç araçtan faydalanarak performans seviyesini, sunucu taleplerini, yüklenme hızını, sayfa boyutu gibi önemli ölçümlere göz atmalısınız. Google'a ait tarama botları genelde bu unsurları takip ederler ve Pingdom gibi bir hizmetten yararlanarak bu ölçümlerde ne durumda olduğunuzu rahatlıkla öğrenebilirsiniz.

pingdom

https://tools.pingdom.com/

Yüklenme hızının ortalama seviyesini öğrenmek için mutlaka aracı birkaç kez çalıştırmalısınız. Her seferinde farklı sonuçlarla karşılaşabilirsiniz çünkü sitenin önbelleklenmiş olması buna etki edecektir. İlk tarama esnasında sitenizin önbelleklenme işlemini gerçekleştirirsiniz, bir sonraki taramalarda ise önbelleklenmiş hali üzerinden ölçüm değerleri elde edersiniz.

Pingdom dışında size yardımcı olabilecek bir diğer araç ise Yslow isimli araçtır. Bu araç sitenizin yüklenme hızı konusunda size bilgi verecektir. Yslow tarayıcı eklentisi olarak çalışır. Sayfanızı analiz eder ve onun neden yavaş olduğunu bildirir. Kontrol amacıyla size bir liste sunarak hem sitenizin yüklenme hızını hem de kullanıcı deneyimini iyileştirmeniz konusunda size yardımcı olur.

yslow

Site hızınızı veya sitenin yüklenme hızını öğrenmek en iyi kullanıcı deneyimini sunmak için yolun yarısını gitmek demektir. WordPress cache işlemini avantajlı bir biçimde kullanmayı düşünmelisiniz. WordPress önbellekleme çalışmaları teknik ve karmaşık çalışmalardır. Birçok site sahibi bu teknik konularda bilgi sahibi olmayabilir. Bu nedenle ilk olarak önbellekleme işleminin nasıl olduğunu öğrenmeli ve daha sonra işinizi kolaylaştıracak ipuçlarına veya araçlara göz atmalısınız.

WordPress Cache Rehberi

wordpress cache

Bir kişi sitenizi ziyaret ettiği zaman sunucudan sitenize yönelik birçok bilgi talep eder. Bu talepler görseller, JavaScript, CSS ve veritabanı vasıtasıyla sunulan içerik ile ilgilidir. Genel olarak bu bilgi talebi ve sunucunun bilgiyi getirmesi genel bir prosedüre bağlıdır. Bir kişi sitenizi ziyaret ettiğinde tarayıcısı site sunucusuyla iletişim kurar. WordPress veritabanı ile bağlantı kurup yazıyı ve diğer depolanan verileri getirir. Sunucu bu verileri bir HTML sayfası haline dönüştürüp kullanıcıya ulaştırır.

WordPress içeriği dinamik olarak oluşturduğu için bir kişi sitenizi ziyaret ettiği her seferde yeni bir talep oluşturarak sunucuyla bağlantı kurar. Pek çok durumda bu gereksizdir çünkü yazılarda ve sayfalarda düzenleme yapmadığınız sürece değişen hiçbir şey yoktur.

Bir önbellekleme eklentisi kullandığınız zaman site içeriğinin bir statik versiyonu oluşturulur ve bu statik versiyon ziyaretçilere sunulur. Bir ziyaretçi sitenizi yeniden ziyaret ettiği zaman siteniz önbelleklenmiş versiyon üzerinden açıldığı için daha hızlı yüklenir. Kısacası, önbellekleme daha önce yapılan isteklerle oluşturulan verilerin tekrar kullanılması anlamına gelir. Tarayıcı, veritabanı ve sunucu arasındaki veri miktarını en aza indirgeyerek bunu hızlı yüklenme süresine dönüştürmeyi başarır.

WordPress Cache Çalışma Biçimi

Önbellekleme konusunda mevcut iki ana protokol bulunur. Birisi müşteri yönlü önbellekleme protokolü ve diğeri ise sunucu yönlü önbellekleme protokolüdür.

Müşteri Yönlü Önbellekleme: Her sitenin birçok farklı statik verisi bulunur. Kullandığınız tarayıcı ne olursa olsun her birisi bunları tanımlamayı başarabilir. Bu nedenle belirli siteleri tekrardan yüklediğiniz zaman bu içeriklerin tekrar tekrar indirilmesi gerekmez. Bu tür içerikler genellikle ziyaretçinin bilgisayarında yerel olarak saklanır. Bu nedenle tarayıcının önbelleğini genellikle sık sık temizlemeniz tavsiye edilir. Bunu yaparak performansı iyileştirebilir ve aynı zamanda boş alan kazanabilirsiniz. Müşteri yönlü önbellekleme protokolünü modern her site destekler ve her tarayıcı kullanılır.

Sunucu Yönlü Önbellekleme: Sunuc yönlü önbellekleme içerisinde WordPress cache konusunda kullanılan tüm protokoller yer alır. Sayfa önbellekleme, veritabanı sorgu önbellekleme, nesne tabanlı önbellekleme, işlem kodu önbellekleme bu protokolleri oluşturur. Bunların her birine detaylı bir biçimde ele almak gerekir.

✔ Sayfa Önbellekleme: Sayfa önbellekleme en basit yöntemlerden birisidir. Sunucunun sabit diskinde dinamik olarak oluşturulan HTML dosyalarını kaydetme ve her talep edildiğinde bunları önbellekten getirme süreci olan bu işlem her seferinde PHP kodunun işlenmesine ve MySQL veritabanı sorgularının fazla yapılmasına engel olur.

✔ Veritabanı Önbellekleme: Bir veritabanı veriyi depolama, güncelleme ve getirme işlevini üstlenir. Veritabanı genellikle büyük olur ve her sorgu belirli bir sürede gerçekleşir. WordPress veritabanı üzerinden işlem gören bir içerik yönetim sistemi olduğu için daimi olarak sorgu gerçekleştirecektir. Eğer veritabanı üzerinde veriler herhangi bir değişikliğe uğramamışsa bu durumda aynı veriler sürekli işlenecek ve neticede aynı veriler yeniden indirilecektir. Buna engel olmak için kullanılan yöntem ise veritabanı önbellekleme adını taşır. Veritabanı güncellendiği zaman eskisinin silinmesi bu işlem sürecindeki dikkat edilmesi gereken noktalardan birisidir.

✔ Nesne Önbellekleme: WordPress dahili bir önbellekleme sistemine sahiptir. Bu önbellekleme sistemi eklentiler yoluyla kontrol edilebilir ve bu yöntemle veritabanı taleplerinin miktarı azaltılabilir. Ancak bu oldukça fazla teknik bilgi gerektirdiği için her WordPress kullanıcısı tarafından yapılabilecek bir şey değildir.

✔ İşlem Kodu Önbellekleme: İşlem kodu önbellekleme her talep arasında derlenen PHP kodunun korunmasıdır. WordPress çekirdeği PHP kullanmaktadır. Bir kodun işlenmesi için kod toplayıcısı kodu ilk olarak toplamalı ve çalıştırılabilir yani işlenebilir bir kod oluşturarak bunun sunucu tarafından çalıştırılmasını sağlamalıdır. İşlem kodu önbellekleme PHP toplayıcısından çıkanları önbellekte tutar.

WordPress önbelleklemesinin en önemli avantajı sitenin yüklenme süresini iyileştirmesidir. Temel olarak önbellekleme eklentilerinin yüklenmesinin nedeni budur ama bazı durumlarda önbellekleme sitenin yapısını bozabilmektedir.

Birçok modern site birbirinden farklı özelliklere sahip olabilmektedir. İçerik herhangi bir müdahale olmadan otomatik olarak oluşturuluyor olabilir. Örneğin sitenin yan bölgelerinde kullanılacak bileşenler veya bir e-ticaret sitesinde yer alacak alışveriş sepeti otomatik olarak güncellenebilen ve ziyaretçiden ziyaretçiye değişen bir durumdur. Önbellekleme eklentisi kullanıldığı zaman bu tür içeriklerde sorunlar yaşanmaktadır. Örneğin, doğru kodlama yapılmamışsa alışveriş sepeti otomatik olarak güncellenmez.

Bu sorunu ortadan kaldırmak için PHP kullanan eklentilerden uzak durmaktır. Yani içeriğin otomatik olarak yenilenmesini sağlayacak yöntemler JavaScript veya AJAX ile çalışmalıdır. Çünkü PHP önbelleklenmiş bir sayfada çalışabilen bir kod değildir. Eğer bu yönde gerekli düzenlemeleri yapamıyorsanız bu durumda önbellekleme kullanmaktan kaçınmalısınız.

Ufak WordPress Hız İyileştirme Tavsiyeleri

Önbellekleme dışında kullanabileceğiniz daha farklı iyileştirme çözümleri de bulunmaktadır. WordPress bu konuda size çeşitli kolaylıklar sunmaktadır. Bu iyileştirme çalışmalarının en önemlisi HTTP sıkıştırması ve JavaScript/CSS dosyalarının küçültülmesidir. Birçok önbellekleme eklentisi bu iyileştirmeleri destekleyecek niteliklere sahiptir.

✔ HTTP Sıkıştırması: HTTP yoluyla gönderilen her veri sunucu tarafında sıkıştırılabilir. Yüksek miktarda veri göndermek yerine HTTP sıkıştırması sunucunun tarayıcı vasıtasıyla daha küçük veriler göndermesini sağlamaktadır. Gönderilen veri tarayıcı tarafından genişletilmekte ve gösterilmektedir. Bu yöntem sunucu ve kullanıcı arasında yapılan veri alışverişinin boyutunu azaltır ve sayfa yüklenme hızının azalmasını sağlar.

✔ JavaScript/CSS Küçültülmesi: Her stil dosyası, betik ve görsel farklı HTTP talepleri ile yüklenir ve tarayıcıda görüntülenir. WordPress söz konusunda olduğunda ise her eklenti tarayıcıya birbirinden farklı miktarda talep ekler ve her eklentinin kendine özgü stil ve betik dosyaları vardır. Bunun sonucunda ise sitenin yüklenme hızı epey artış göstermektedir. Çözüm ise bu dosyaların küçültülmesidir.

✔ Görsel İyileştirmeleri: Birçok kişinin tavsiye edebileceği gibi site hızını iyileştirmek istiyorsanız sitede yer alan görselleri iyileştirmelisiniz. Sitenizde görsellerin sıkıştırılmış olması son derece önemlidir. Görselleri sıkıştırarak onların boyutunu küçültebilir ve aynı zamanda sitenizin yüklenme süresini iyileştirebilirsiniz.

Sonuç olarak site hızı sitenin genel performansı konusunda önemli bir role sahiptir. Sitenin en iyi kullanıcı deneyimini sunmasını sağlamak ve arama motorlarında istediğiniz sıralamayı elde etmek için mutlaka WordPress cache eklentilerinin avantajlarından faydalanmayı düşünmelisiniz.

WordPress cache konusunda kullanabileceğiniz birbirinden farklı eklentiler vardır ve her biri istenilen faktöre göre farklı sonuçlar sunabilmektedir. Eklentileri inceleyerek en doğru seçimi yapmaya çalışmalısınız. Eklentileri seçmek için denemeleri yapmalı, sitenizde kullanmalı ve en önemlisi sunucu hizmetini aldığınız yerle iletişim kurup bilgi almalısınız.

Yazar Hakkında

Timur Demir
Timur Demir Ben Timur Demir, 1991 Muğla doğumluyum. Evliyim ve Muğla'nın Dalaman ilçesinde yaşıyorum. 2013 yılından bu yana blog yazarlığı ve son 1 yıldır blog danışmanlığı yapıyorum. Yazara Ait Tüm Yazılar »

Yorum Yap